Tadaima

Nihon, nagai desu ka (letterlijk: hoe lang is Japan), Nihongo ga djoozu da yo ne (je Japans is echt goed!). Nog maar een week ben ik in Tokio, en alweer heb ik de meest aan buitlanders gestelde vragen gehad. 'Nee, ik ben nog maar sinds zondag in Japan, en nee mijn Japans is niet "heel goed"'. Hisabisa Nihon, Long time no see Japan. Ik ben er weer.

Tokio, zegt men, bevindt zich in een andere dimensie dan Osaka, maar dan wel op dezelfde wereld. Als stagiair zou ik mijzelf onverhoeds in nog een andere dimensie begeven. Eentje die ik nog niet eerder had waargenomen en zich voor een groot gedeelte onder de grond bevindt. De dimensie van de metro in de ochtendspits.

Ik zal jullie de meest stereotype schets geven van het fenomeen metro's (of treinen) in Tokio. Mijn eerste werkdag, ik sta om zeven uur op en het is al licht buiten... vreemd. Ik neem een heerlijke warme douche, poets mijn tanden, drink appelsap, doe mijn pak aan en strik mijn das te kort, dan te lang, dan precies goed - of toch een beetje scheef -, nou dan hangt ie maar lekker scheef, en ga op weg naar metrostation Shirokanedai. Het is erg rustig op straat, af en toe passeer ik een jong knaapje met een korte broek (en pet) -het is vier graden- of een meisje, met een korte rok. Het is stil. (denk nu even aan het camera moment wanneer een leeg plastic zakje gefilmd wordt). En dan komt de metroingang, nog steeds weinig zielen te bekennen zo om acht uur, denk ik. Ik moet mezelf concentreren om aan de goede kant van de roltrap te staan, mensen staan daar namelijk aan de linkerkant, rechterkant is voor mensen die haast hebben of aan hun conditie willen werken - of mensen uit Osaka. Eenmaal aangekomen op het perron staan al kleine rijen mensen te wachten op de metro. Ik realiseer me dat ik toch niet helemaal alleen ben. En dan komt de trein en krijg ik het Japanse fenomeen van 'man-in densha' voor mijn ogen geschoven. Ik kan mijn lach moeilijk onderdrukken. Als sardientjes in een blik staan zij daar, te verschijnen, en dan, 'doa ga hirakimasu' gaan de sluizen open, en vindt er een geboorte plaats, die vervolgens weer hardhandig gevolgd wordt door een inseminatie.

Dit fenomeen is werkelijk waar ondenkbaar in Nederland. Tijdens deze gebeurtenis blijft iedereen stil. Niemand duwt elkaar, behalve als ze erin willen, maar dan is het geoorloofd; sardientjes klagen immers ook niet wanneer zij in het blik geperst worden. Mensen lijken hun adem in te houden en ondanks de drukte zal de kans dat je beurs gestolen wordt door een zakenroller bijna nihil zijn.

Eenmaal aangekomen op het station Onarimon moet ik er uit. Het is inmiddels een normaal gevulde trein; de mensen zijn nu olijven geworden. De voornaamste redenen hiervoor is dat de Mito-lijn, waarmee ik reis, niet een hele grote drukke lijn is. Wanneer ik naar boven loop neem ik de rechterkant van de trap, want zin om te wachten op een plekje op de roltrap heb ik niet. Reeds eerder ben ik al een lange rij wachtenden op de lift gepasseerd. En na een aantal trappen ben ik weer in de buitenlucht met een heldere blauwe hemel. De ambassade is vrij gemakkelijk te vinden vanaf dit station, hoewel ik het tot mijn schaamte wel heb moeten vragen. 'Meneer waar is de Nederlandse ambassade?', 'die bent u zojuist gepasseerd, ziet u die twee leeuwen daar?', 'aaah', juist ja, Je Maintandrai, een kleinigheidje hou je toch.

Bij aankomst voor de poort vraag de beveiliger of ik me aan wil melden. Ik zeg dat ik de nieuwe stagiair ben. Hij knikt en zegt, 'You are a envied man, we expect big things from you'.